Raport antykryzysowy "Jak przygotować polską ochronę zdrowia na kolejne epidemie"

W obliczu czwartej fali epidemii SARS-CoV-2 oraz narastającego kryzysu gospodarczego w Chinach 12 października br. w Wojskowym Instytucie Medycznym odbyła się prezentacja raportu pn. "Jak przygotować Polską ochronę zdrowia na kolejne epidemie" – autorstwa WIM i Instytutu Jagiellońskiego. Raport zawiera 100 wytycznych dla administracji rządowej i samorządowej w zakresie gotowości państwa na czas kryzysu. 

Fot. Prelegenci: dr. Artur Bartoszewicz, dr Katarzyna Obłąkowska, gen. Grzegorz Gielerak, Radosław Pyffel

Dyskusja na temat bezpieczeństwa narodowego Polski w obliczu zagrożeń epidemicznych przeniosła się do Wojskowego Instytutu Medycznego z Kancelarii Prezydenta, gdzie eksperci przedstawiali rekomendacje dla polskiego rządu w zakresie gotowości państwa na czas kryzysu. Wskazywano wtedy m.in. na konieczność usprawnienia procedur związanych z ratownictwem medycznym, szpitalnictwem a także wzmocnieniem bezpieczeństwa lekowego Polski.

Raport jest pierwszym od początku pandemii formalnym dokumentem w całości poświęconym okolicznościom i zdarzeniom jakiem miały miejsce podczas epidemii koronawirusa w Polsce. 586 dni jakie minęły od wykrycia pierwszego w kraju pacjenta zakażonego koronawirusem, przebyte 3 fale zwiększonej liczby zachorowań, czy w końcu wdrożony na niespotykaną dotychczas skalę program powszechnej wakcynacji są właściwymi przesłankami, stojącymi za nimi okolicznościami, do opisania oraz opartego na stwierdzonych faktach wnioskowania służących wypracowaniu maksymalnie kompletnych zaleceń i rekomendacji dla administracji rządowej i samorządowej w zakresie gotowości państwa oraz społeczeństwa na czas kryzysu – powiedział gen. prof. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego.

Fot. gen. Grzegorz Gielerak, Dyrekor Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie

Biorąc pod uwagę epidemię COVID-19 oraz potencjalne przyszłe zagrożenia zewnętrzne konieczne jest budowanie odpowiednio zorganizowanej – pochodzącej z różnych dziedzin działalności państwa – obrony i ochrony przed zagrożeniami militarnymi i niemilitarnymi, w każdej dającej się dziś przewidzieć ich odsłonie. Napięta sytuacja geopolityczna oraz kryzys gospodarczy w Chinach pokazują, że nowe hybrydowe formy zagrożeń są realne – powiedział gen. dyw. prof. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego. Grzegorz Gielerak zdefiniował podczas spotkania obszary strategiczne w zakresie wzmacniania odporności kryzysowej państwa. Wskazał m.in. na konieczność zbudowania spójności zadaniowej jednostek ochrony zdrowia w obszarze szpitalnictwa, AOS i POZ, konieczność integracji instytucjonalnej i stworzenia zespołów reagowania kryzysowego, które uwzględniają służby i podmioty odpowiadające za bezpieczeństwo narodowe, a także budowania gotowości państwa do produkcji leków, sprzętu i materiałów medycznych. Generał pozytywnie ocenił także zasadność tworzenia szpitali modułowych jako jednostek trwałych i efektywnych kosztowo.

Aby kraj mógł skutecznie funkcjonować podczas kryzysu konieczne jest skuteczne działanie rządowego i interdyscyplinarnego zespołu, który będzie w stanie w krótkim czasie wypracować procedury i schematy działania – mówił dr Artur Bartoszewicz, ekonomista SGH i ekspert Instytutu Jagiellońskiego.
Dr Bartoszewicz podkreślił, że mamy olbrzymie potrzeby w zakresie tworzenia infrastruktury krytycznej, które będą w stanie reagować w przypadku pojawiania się nowych zagrożeń. W tym aspekcie ważne jest współpraca różnych uczestników systemu ochrony zdrowia, a także bieżąca analiza zasobów oraz technologii medycznych i leków.

Fot. dr Artur Bartoszewicz, ekonomista SGH, ekspert Instytutu Jagiellońskiego

Radosław Pyffel, ekspert ds. Azji i polityki międzynarodowej zauważył, że sytuacja na świecie pokazuje, że trzeba pilnie wyciągnąć wnioski zdrowotne i gospodarcze z epidemii SARS CoV-2 i zacząć myśleć o przyszłości. Sytuacja na rynkach międzynarodowych spokojna nie jest. Szaleją kryzysy gospodarcze, zrywają się rynki dostaw, coraz ostrzejsza jest sytuacja geopolityczna. Nie jest to czas odwilży i nie można tego negować. Trzeba przygotowywać się na różne kryzysy – mówił Radosław Pyffel. Obecnie mamy wizerunek Chin jako dobrego wujka, któremu można zlecić produkcję wszystkiego. Wydaje się, że zrobią dodatkowo te produkty tanio i szybko. Należy mieć na względzie, że Chiny konsekwentnie budują pozycją rynkową i będą chciały ją utrzymać. Może nas czekać stopniowy wzrost cen. W Chinach mówi się, że dobry królik masz trzy nory. Konieczne jest budowanie dywersyfikacji dostaw różnego rodzaju produktów. Szczególnie tych strategicznych – dodał Pyffel.

Marcin Czech, prezes Polskiego Towarzystwa Farmakoeokonomicznego i były wiceminister zdrowia odnosząc się do wniosków z epidemii zauważył, że nigdy tak szybko nie odkryliśmy szczepionki na nowy rodzaj wirusa. Nigdy też szczepionki nie były dystrybuowane w takiej skali i prędkości. Należy zebrać te światowe doświadczenia i dobrze je wykorzystać w Polsce. Trudno jest traktować obszar lekowy w oderwaniu od reszty działań. To wszystko co powiedział Pan Generał jest niesłychanie ważne, bo bezpieczeństwo lekowe – czy to w zakresie szczepionek czy wyrobów medycznych – jest częścią większej układanki. Kryzys związany z pandemią COVID-19 jest wielowymiarowy i w taki wielowymiarowy sposób należy go również analizować – mówił prof. Marcin Czech.

Zdjęcia: WIM