I. Prawa pacjenta wynikające z bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji.

1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia .
2. Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonym w ustawie

II. Prawa pacjenta wynikające z ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

1. Pacjent zgłaszający się do podmiotu leczniczego ma prawo do natychmiastowego
udzielenia mu świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia,
niezależnie od okoliczności,
2. Pacjent w podmiocie leczniczym ma prawo do:
a) świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń,
b) udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez osoby uprawnione do ich udzielania,
w pomieszczeniach i przy zastosowaniu urządzeń odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sanitarnym,
c) informacji o swoim stanie zdrowia,
d) wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie mu określonych świadczeń zdrowotnych, po uzyskaniu odpowiedniej informacji,
e) intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych,
f) udostępniania mu dokumentacji medycznej lub wskazania innej osoby, której dokumentacja ta może być udostępniana
g) zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji medycznej dotyczącej jego osoby
h) opieki duszpasterskiej
i) dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę
wskazaną przez siebie,
j) kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz,
k) wnioskowania do lekarza o zasięgnięcie przez niego opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego,
l) wyrażania zgody albo odmowy na uczestniczenie przy udzielaniu mu świadczeń zdrowotnych osób innych niż personel medyczny niezbędny ze względu na rodzaj świadczeń,
m) zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim a uzyskanych przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu,
ł) dostępu do informacji o prawach pacjenta
n) dostatecznie wcześniejszego uprzedzenia go przez lekarza o zamiarze odstąpienia od jego leczenia i wskazania mu realnych możliwości uzyskania określonego świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w zakładzie opieki zdrowotnej,
o) do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza, jeżeli mają one wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta (do Komisji Lekarskiej przy Rzeczniku Praw Pacjenta w terminie 30 dni od wydania opinii).
p) do zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych osobom wykonującym zawód medyczny, Prezesowi Urzędu rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu.
q) przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
r) leczenia bólu.

 

III. Prawa pacjenta wynikające z ustawy o działalności leczniczej.

1. Ponadto w podmiocie leczniczym dla osób wymagających całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, pacjent przyjęty do tego podmiotu ma prawo do zapewnienia mu:
a) środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,
b) pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do stanu zdrowia,
c) wskazania osoby lub instytucji, którą podmiot leczniczy obowiązany jest
powiadomić o pogorszeniu się stanu zdrowia pacjenta powodującego zagrożenie życia albo w razie jego śmierci,
d) wyrażenia zgody albo odmowy na umieszczenie go w tym podmiocie leczniczym,
e) wypisania z podmiotu leczniczego na własne żądanie i uzyskania od lekarza informacji o możliwych następstwach zaprzestania leczenia,
f) udzielenia mu niezbędnej pomocy i przewiezienia go do innego szpitala, w sytuacji gdy pomimo decyzji uprawnionego lekarza o potrzebie niezwłocznego przyjęcia do szpitala nie może być do tego szpitala przyjęty.
2. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych pogotowia ratunkowego w razie wypadku,
urazu, porodu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia
powodującego zagrożenie życia.

 

IV. Prawa pacjenta określone w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty

Pacjent ma prawo do:
1. udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez lekarza, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi lekarzowi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością,
2. uzyskania od lekarza pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki,
3. uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu,
4. zażądania od lekarza informacji o swoim stanie zdrowia i o rokowaniu wówczas, gdy sądzi, że lekarz ogranicza mu informację z uwagi na jego dobro,
5. decydowania o osobach, którym lekarz może udzielać informacji,
6. wyrażenia żądania aby lekarz nie udzielał mu informacji, o których mowa w pkt.3
7. nie wyrażenia zgody na przeprowadzenie przez lekarza badania lub udzielenia mu innego świadczenia zdrowotnego,
8. wyrażenia zgody albo odmowy na wykonanie mu zabiegu operacyjnego albo zastosowania wobec niego metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko; w celu podjęcia przez pacjenta decyzji lekarz musi udzielić mu informacji, o której mowa w pkt 3,
9. uzyskania od lekarza informacji jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu, bądź stosowania określonej metody leczenia lub diagnostyki, w związku z wystąpieniem okoliczności stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjenta, lekarz dokonał zmian w ich zakresie,
10. poszanowania przez lekarza jego intymności i godności osobistej,
11. zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, a uzyskanych przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu. Lekarz jest związany tajemnicą również po śmierci pacjenta, chyba że zgodę na ujawnienie tajemnicy wyrazi osoba bliska.

 

Ponadto pacjent, który ma być poddany eksperymentowi medycznemu ma prawo do:
1. wyrażenia zgody lub odmowy na udział w eksperymencie medycznym po uprzednim poinformowaniu go przez lekarza o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz o możliwościach cofnięcia zgody i odstąpienia od udziału w eksperymencie w każdym jego stadium,
2. poinformowania go przez lekarza o niebezpieczeństwie dla zdrowia i życia jakie może spowodować natychmiastowe przerwanie eksperymentu,
3. cofnięcia zgody na eksperyment medyczny w każdym stadium eksperymentu.

 

V. Prawa pacjenta określone w ustawie o zawodzie pielęgniarki i położnej.

Pacjent ma prawo do:
1. udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę/ położną, posiadającą prawo wykonywania zawodu, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, dostępnymi jej metodami i środkami, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz ze szczególną starannością,
2. udzielenia mu pomocy przez pielęgniarkę/położną, zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami, w każdym przypadku niebezpieczeństwa utraty przez niego życia lub poważnego uszczerbku na jego zdrowiu,
3. uzyskania od pielęgniarki/ położnej informacji o jego prawach,
4. uzyskania od pielęgniarki/ położnej informacji o swoim stanie zdrowia, w zakresie związanym ze sprawowaną przez pielęgniarkę/ położną, opieką pielęgnacyjną,
5. zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim, a uzyskanych przez pielęgniarkę/ położną w związku z wykonywaniem zawodu,

 

VI. Prawa pacjenta określone w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego.

Pacjent z zaburzeniami psychicznymi, chory psychicznie lub upośledzony umysłowo ma prawo do:
1. bezpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych mu przez publiczne szpitale psychiatryczne,
2. zapewnienia mu rodzaju metod postępowania leczniczego właściwych nie tylko z uwagi na cele zdrowotne, ale także ze względu na interesy oraz inne jego dobro osobiste i dążenie do jego poprawy zdrowia w sposób najmniej dla pacjenta uciążliwy,
3. porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami, w przypadku gdy przebywa w szpitalu psychiatrycznym albo w domu pomocy społecznej,
4. wystąpienia o okresowe przebywanie poza szpitalem bez wypisywania go ze szpitala,
5. uprzedzenia go o zamiarze zastosowania wobec niego przymusu bezpośredniego; dopuszczenie zastosowania tego środka wobec pacjenta musi wynikać z ustawy,
6. uprzedzenia o zamiarze przeprowadzenia badania psychiatrycznego bez jego zgody oraz podania przyczyn takiej decyzji; badanie takie może być przeprowadzone, jeżeli zachowanie pacjenta wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolny do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,
7. wyrażenia zgody lub odmowy na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, z wyłączeniem sytuacji, gdy przepisy ustawy dopuszczają przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta,
8. poinformowania i wyjaśnienia mu przez lekarza przyczyny przyjęcia do szpitala psychiatrycznego w sytuacji, gdy nie wyraził na to zgody oraz uzyskania informacji o przysługujących mu w tej sytuacji prawach,
9. cofnięcia uprzednio wyrażonej zgody na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego,
10. niezbędnych czynności leczniczych mających na celu usunięcie przyczyny przyjęcia go do szpitala bez jego zgody i zapoznania go z planowanym postępowaniem leczniczym,
11. wypisania ze szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywa w nim bez wyrażenia przez siebie zgody, jeżeli ustały przyczyny jego przyjęcia i pobytu w szpitalu psychiatrycznym bez takiej zgody,
12. pozostania w szpitalu w sytuacji, o której mowa w pkt 9, za swoją później wyrażoną zgodą, jeżeli w ocenie lekarza, jego dalszy pobyt w tym szpitalu jest celowy,
13. złożenia, w dowolnej formie, wniosku o nakazania wypisania go ze szpitala psychiatrycznego,
14. wystąpienia do sądu opiekuńczego o nakazanie wypisania ze szpitala psychiatrycznego, po uzyskania odmowy wypisania ze szpitala na złożony wniosek, o którym mowa w pkt.14,
15. informacji o terminie i sposobie złożenia wniosku do sądu opiekuńczego,
16. złożenia wniosku o ustanowienie kuratora, jeżeli przebywając w szpitalu psychiatrycznym potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw, albo spraw określonego rodzaju,
17. oraz ma prawo do tego, aby osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy zachowały w tajemnicy wszystko co go dotyczy, a o czym powzięły wiadomość wykonując czynności wynikające z ustawy.

 

VII. Prawa pacjenta określone w ustawie o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.

1. Pacjent ma prawo do:
a) szczegółowych i pisemnych informacji o rodzaju zabiegu, ryzyku związanym z zabiegiem i o dających się przewidzieć następstwach dla jego stanu zdrowia w przyszłości,
b) wyrażenia i cofnięcia w każdym czasie sprzeciwu na pobranie po jego śmierci komórek, tkanek i narządów,
c) dobrowolnego wyrażenia przed lekarzem pisemnej zgody na pobranie od niego za życia komórek, tkanek lub narządów w celu ich przeszczepienia określonemu biorcy, jeżeli ma pełną zdolność do czynności prawnych,
d) ochrony danych osobowych dotyczących dawcy/biorcy przeszczepu i objęcia ich tajemnicą.
2. Pacjent mający być biorcą ma prawo do umieszczenia go na liście osób oczekujących na
przeszczepienie komórek, tkanek i narządów i być wybrany jako biorca w oparciu o
kryteria medyczne.
3.Pobranie szpiku lub komórek krwi obwodowej od małoletniego, który nie posiada pełnej
zdolności do czynności prawnych, może być dokonane za zgodą przedstawiciela
ustawowego po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego.

 

 

VIII. Prawa pacjenta małoletniego

1. Pacjent poniżej 18 roku życia ma prawo do:
a) korzystania z większości praw przysługujących osobom dorosłym w trakcie korzystania ze świadczeń zdrowotnych z uwzględnieniem uprawnień rodziców lub opiekunów i ograniczeń wynikających z wieku pacjenta.
b) korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach nawet jeśli nie jest osobą ubezpieczoną, ale posiada obywatelstwo polskie i mieszka na terytorium Polski,
c) w przypadku, gdy ma poniżej 16 lat, do informacji w zakresie i formie potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu diagnostycznego lub terapeutycznego oraz do wyrażania swojego zdania,
d) w przypadku, gdy ma powyżej 16 lat, do przystępnej informacji o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu,
e) uzyskania od pielęgniarki przystępnej informacji o pielęgnacji i zabiegach pielęgnacyjnych oraz jego prawach,
f) w przypadku gdy pacjent ma powyżej 16 lat wymagana jest (obok zgody przedstawiciela ustawowego) zgoda pacjenta na wykonanie badania lub udzielenie innego świadczenia zdrowotnego przez lekarza. Jeżeli brak jest przedstawiciela ustawowego zgodę na wykonanie badania może wyrazić opiekun faktyczny. Jeżeli obowiązujące przepisy prawa nie stanowią inaczej, zgoda może być wyrażona ustnie albo poprzez takie zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom. W przypadku konieczności zastosowania zabiegu operacyjnego albo metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko wymagana jest również (obok zgody przedstawiciela ustawowego) zgoda pacjenta w formie pisemnej,
g) pacjent powyżej 16 lat ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. Jeżeli obowiązujące przepisy prawa nie stanowią inaczej, sprzeciw może być wyrażony ustnie albo poprzez takie zachowanie, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na brak woli poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom. Jeżeli dziecko, które ukończyło 16 lat, nie wyraziło zgody na badanie lub leczenie mimo zgody rodzica to wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego,
h) pacjent powyżej 16 lat zdolny do wyrażenia zgody, wyraża zgodę na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego.

 

 

Podstawowe unormowania prawne wynikające z Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r.
(Dz.U. Nr 78, poz. 483) oraz z poniższych ustaw:

z dnia 06.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 849, z późn. zm.).

z dnia 15.04.2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r., poz. 295, 567, 1493, 2112, 2345,2401, z późn. zm.),

z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. t.j. 2020 r.,poz.514,567,1291,1493,2112,1345,2401. Z 2021 r., poz. 159, z późn. zm.0 .

z 15.07.2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 1490, z późn. zm.).

z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2020 r., poz. 685 z późn. zm.,

z dnia 1.07.2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów ( Dz. U. z 2019 r. poz. 1405 z późn. zm.).

 

 

 

 

 

Dokumenty związane: Załącznik nr 3 do Regulaminu Organizacyjnego WIM.