Innowacje kardiochirurgów z WIM ratują przed udarem mózgu

Zabiegi małoinwazyjne wykonywane w WIM poważnie ograniczają możliwość wystąpienia udaru mózgu u osób chorych na migotanie przedsionków, które nie mogą przyjmować leków przeciwzakrzepowych. Do niedawna takie operacje prowadzone były zaledwie w kilku klinikach na świecie. Osiągnięcia naszych kardiochirurgów wzbudziły zainteresowanie na odbywającej się w Kanadzie, konferencji Międzynarodowego Towarzystwa Kardiochirurgii Małoinwazyjnej.

Migotanie przedsionków jest jednym z najczęstszych zaburzeń rytmu serca u dorosłych. Choroba dwukrotnie zwiększa śmiertelność i czterokrotnie potęguje ryzyko udaru mózgu. - W Polsce na migotanie przedsionków choruje około 400 tys. ludzi, a prognozy epidemiologiczne wskazują na podwojenie tej liczby w ciągu następnych dwóch dekad. Ta arytmia występuje u 1 proc. populacji. Ale u osób po 65. roku życia dotyczy 4 proc., a po 80. roku życia - już co 10-tej osoby! – podaje dr n. med. Grzegorz Suwalski z Kliniki Kardiochirurgii WIM.

Operacja w Klinice Kardiochirurgii WIM. Fot. Piotr Bławicki

Przyczyną udaru mózgu są skrzepliny tworzące się w nieprawidłowo pracujących przedsionkach serca. W około 90 proc. udarów mózgu u chorych z migotaniem przedsionków źródłem skrzepliny jest uszko lewego przedsionka. Dlatego standardowym sposobem zapobiegania udarom mózgu u takich chorych jest przyjmowanie leków obniżających krzepnięcie krwi. To skuteczna metoda, ale niestety, nie wszyscy chorzy mogą korzystać z terapii przeciwzakrzepowej. Dodatkowo takie leczenie często skutkuje krwawieniami, w tym nawet zagrażającymi życiu krwawieniami z przewodu pokarmowego czy do ośrodkowego układu nerwowego.

Dodatkowym problemem jest pewna uciążliwość stosowania terapii przeciwzakrzepowej. – Dane opublikowane właśnie w prestiżowym piśmie „Circulation” wykazały, że blisko 60 proc. pacjentów na własną rękę decyduje o zaprzestaniu przyjmowania popularnej warfaryny już dwa lata po jej włączeniu w proces leczenia – kontynuuje kardiochirurg.

Dla takich pacjentów nową możliwością zapobiegania udarowi mózgu jest zamknięcie uszka lewego przedsionka, czyli miejsca gdzie tworzą się skrzepliny. W efekcie chory nie musi już przyjmować leków przeciwzakrzepowych.

Dr Grzegorz Suwalski w czasie opisywanej operacji. Fot. Archiwum

Kardiochirurdzy z WIM wśród liderów

- Ostatnio u dwóch pacjentek zastosowaliśmy w pełni torakoskopową technikę małoinwazyjną, nie wymagająca otwierania klatki piersiowej. Przez trzy nakłucia ściany klatki piersiowej wprowadzono kamerę oraz narzędzia torakoskopowe, a następnie na uszko lewego przedsionka nasunięto zapinkę, czyli okluder, który całkowicie zamknął światło uszka lewego przedsionka. Operacje trwały nieco ponad jedną godzinę, a pacjentki po trzech dniach w stanie bardzo dobrym zostały wypisane do domu. Bez konieczności przyjmowania leków przeciwzakrzepowych w przyszłości – mówi dr Suwalski, który przeprowadził oba zabiegi.

Program torakoskopowego zamykania uszka lewego przedsionka w WIM został rozpoczęty w oparciu o najnowszą technologię niezwykle małoinwazyjnych torakoskopowych interwencji na sercu. Jest to program innowacyjny, do tej pory takie procedury były przeprowadzane zaledwie w kilku ośrodkach na świecie.

- Z takich zabiegów korzystać mogą wszyscy pacjenci z migotaniem przedsionków, u których nie można prowadzić leczenia przeciwzakrzepowego. Wielką zaletą tego typu operacji jest krótki czas pobytu w szpitalu, możliwość natychmiastowego zaprzestania leczenia przeciwzakrzepowego i wysoka skuteczność oraz bezpieczeństwo procedury – kontynuuje lekarz.

Pole operacyjne. Fot. Archiwum

Osiągnięcia WIM dostrzeżone w świecie

- Szpital przy Szaserów jest chyba jedynym w Polsce ośrodkiem, który w pełni wykorzystuje dostępne na świecie technologie inwazyjnej prewencji udaru mózgu u chorych z migotaniem przedsionków. W Klinice Kardiologii wykonujemy przeznaczyniowe zamknięcia uszka lewego przedsionka. A w Klinice Kardiochirurgii - śródoperacyjne zamknięcia u każdego operowanego pacjenta niezależnie od typu operacji, a teraz izolowane, torakoskopowe zamknięcie uszka – wyjaśnia gen. bryg. prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak, dyrektor WIM.

Opracowany i wdrożony w Klinice Kardiochirurgii WIM, innowacyjny algorytm ablacji migotania przedsionków u chorych poddawanych mniej inwazyjnej operacji pomostowania tętnic wieńcowych, został zaprezentowany w czerwcu 2016 r. na konferencji Międzynarodowego Towarzystwa Kardiochirurgii Małoinwazyjnej (ISMICS) w kanadyjskim Montrealu.

Operacja w Klinice Kardiochirurgii WIM. Fot. Piotr Bławicki

- Do prezentacji przyjęto trzy prace naukowe z naszego ośrodka dotyczące oryginalnych rozwiązań terapeutycznych. W WIM opracowano i opublikowano technikę oceny skuteczności zamknięcia uszka lewego przedsionka. Ten algorytm może zostać adoptowany do standardów towarzystw naukowych. Natomiast wdrożeniem u siebie techniki ablacji zwojów autonomicznych serca oraz protokołem ablacji stosowanym w WIM zainteresowani są lekarze z m.in. Holandii oraz Chin – relacjonuje dr Grzegorz Suwalski uczestniczący w konferencji ISMICS.

Przy okazji warto dodać, że Klinika Kardiochirurgii WIM prowadzi ciągłą naukową współpracę z ośrodkiem kardiochirurgii w Minneapolis (USA), która zaowocowała trzema wspólnymi publikacjami.

Program chirurgicznej ablacji migotania przedsionków u chorych poddawanych operacji pomostowania tętnic wieńcowych bazuje na połączeniu czterech technik w czasie jednej operacji: wspieranej mapowaniem elektrycznym ablacji lewego przedsionka, częściową denerwacją autonomiczną serca, zamknięciu uszka lewego przedsionka za pomocą epikardialnego okludera oraz wykonaniu pomostowania tętnic wieńcowych. Model operacji dostosowano tak, aby całość procedury wykonać bez zastosowania krążenia pozaustrojowego.

Program torakoskopowego zamykania uszka lewego przedsionka jest otwarty

Konsultacje do wykonania zabiegu odbywają się w Klinice Kardiochirurgii WIM. Zainteresowani proszeni są o kontakt mailowy: gsuwalski@wim.mil.pl