nowa jakość w opiece onkologicznej

WIM przyłączył się do obchodów Światowego Dnia Walki z Rakiem zainicjowanej przez Zarząd i Radę Naukową Polskiej Unii Onkologii akcji Dnia Drzwi Otwartych. W dniu 3 lutego 2018 r. w Klinice Onkologii, Ginekologii, Gastroenterologii oraz Pracowni Mammograficznej Zakładu Radiologii zorganizowano konsultacje i porady lekarzy, pielęgniarek i psychologa, a także wykonywano badania przesiewowe wczesnego wykrywania raka piersi i szyjki macicy w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.

Z pytaniem o ocenę akcji Dnia Drzwi Otwartych w WIM zwróciłam się do dr hab. n. med. Renaty Duchnowskiej, Kierownika Kliniki Onkologii.
Akcja Dnia Drzwi Otwartych ma swoją wieloletnią tradycję. WIM po raz pierwszy przyłączył się do tej społecznej inicjatywy, trudno więc było spodziewać się tłumów. Akcja spotkała się jednak ze sporym zainteresowaniem, a co dla nas najważniejsze - z uznaniem osób, które skorzystały z profesjonalnych porad lekarzy i miały możliwość wykonania badań przesiewowych. Świadczy to o dużym zapotrzebowaniu na rzetelną wiedzę medyczną, potrzebę edukacji społeczeństwa i przełamywania sterotypów myślenia. Na uznanie zasługuje też postawa lekarzy, pielęgniarek, psychologów oraz techników, którzy poświęcili wolny dzień, przyłączając się do akcji.

Czy rzeczywiście Polacy niechętnie zgłaszają się na badania profilaktyczne?
Polacy nie są jedynymi, którzy niechętnie poddają się badaniom. Jeśli wierzyć statystykom, są społeczeństwa bardziej lub mniej zainteresowane swoim zdrowiem. Do tych pierwszych należą np. Holendrzy, a do drugich np. Amerykanie. Niewątpliwie wpływ na realizację skriningu ma system ubezpieczeń społecznych. Przypomę, że w Polsce w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych realizowane są obecnie programy w kierunku wczesnego wykrywania raka piersi i raka szyjki macicy. Program przesiewowych badań mammograficznych w odstępach dwuletnich obejmuje kobiety w wieku 50-69 lat. Kobiety obciążone wywiadem rodzinnym, np. nosicielki mutacji BRCA, podlegają osobnym programom profilaktycznym. Z kolei w odniesieniu do raka szyjki macicy skrining obejmuje badania cytologiczne wykonywane co 3 lata u kobiet w wieku 25-59 lat. W przypadku dodatkowych czynników ryzyka, np. zakażenia wirusem HIV, przyjmowania leków immunosupresyjnych czy zakażenia HPV - typem wysokiego ryzyka, badania wykonuje się co 12 miesięcy. Od 2000 r. w profilaktyce raka jelita grubego u osób w wieku 50-69 lat zaleca się kolonoskopię. W przypadku obciążeń rodzinnych zachorowania na raka jelita grubego u krewnych pierwszego stopnia (rodzice, rodzeństwo), pierwszą kolonoskopię zaleca się już w wieku 40-49 lat. Niestety w samej Warszawie i okolicach na zaproszenia na te badania odpowiada jedynie od 25 do 35 proc. osób.

Korzystając z okazji zapytam o warunki pracy w nowym miejscu?
W ostatnim tygodniu października 2017 roku Klinika Onkologii rozpoczęła swoją działalność w nowym budynku numer 33. To ciekawy zbieg okoliczności, albowiem w numerologii „33“ to liczba mistrzowska, oznaczająca służbę uniwersalną wibrację wiedzy, mądrości, miłości, współczucia i ewolucji. Myślę, że to dla nas dobra wróżba.
Mija trzeci miesiąc pracy w nowym miejscu. Zgodnie z obecnymi światowymi trendami, prowadzimy leczenie głównie w trybie ambulatoryjnym, w ramach Ośrodka Chemioterapii Dziennej. Dysponujemy 32 nowoczesnymi fotelami do chemioterapii, o lepszej funkcjonalności w porównaniu z tradycyjnymi szpitalnymi łóżkami. Dzięki wprowadzeniu infuzorów, tj. przenośnych pomp, także wielogodzinne wlewy chemioterapii mogą być prowadzone bez potrzeby hospitalizacji. Chorzy spoza Warszawy, którzy muszą się tutaj na chwilę zatrzymać, mają do dyspozycji zlokalizowany nieopodal hotel. Poprzednio dwa oddziały Kliniki dysponowały 51 stacjonarnymi łóżkami, które były wykorzystywane zaledwie w 70%. Obecnie oddział stacjonarny dysponuje jedynie 23 łóżkami, w tym 7 w sali intensywnego nadzoru, gdzie trafiają przede wszystkim chorzy z powikłaniami po chemioterapii, ale także po radioterapii. Kolejne 16 łóżek przeznaczono dla chorych otrzymującym radioterapię. Łącznie to 39 łóżek, co w zestawieniu z 32 miejscami do jednaczasowej chemioterapii spełnia nasze potrzeby. W dzisiejszej onkologii coraz mniej procedur leczniczych i diagnostycznych wymaga hospitalizacji. Staramy się więc jak najwięcej świadczeń wykonywać w trybie ambulatoryjnym, co jest znacznie wygodniejsze, bezpieczniejsze dla chorych i tańsze. Jest to istotna zmiana w stosunku do poprzedniego modelu funkcjonowania Kliniki, w którym wiekszość chorych otrzymywało leczenie w trybie hospitalizacji.
Ponieważ Klinika Onkologii funkcjonuje w strukturze wielospecjalistycznego szpitala, zrezygnowaliśmy również z anachronicznego systemu diagnostyki w trybie hospitalizacji, zabiegi chirurgiczne wykonywane są w poradniach zabiegowych, mamy też dobrą współpracę z hospicjami, do których kierujemy chorych wymagających długookresowej opieki paliatywnej i objawowej. W ten sposób lepiej wykorzystujemy potencjał kliniki w aktywnym leczeniu przyczynowym, czyli chemioterapii, hormonoterapii, immunoterapii czy leczeniu ukierunkowanym molekularnie. Przyjęcie tych rozwiązań pozwoliło nam także zracjonalizować zatrudnienie. Liczymy, że wszystkie te działania poprawią naszą sytuację ekonomiczną, która w ostatnich latach była bardzo trudna.

Jak Pani widzi przyszłość Kliniki Onkologii?
Przystąpienie WIM do Ogólnopolskiego Zrzeszenia Publicznych Instytutów i Centrów Onkologii, a w przyszłości do powstającej Sieci Szpitali Onkologicznych, stwarza nowe możliwości rozwoju i współpracy oraz wypracowania wspólnych rozwiązań w zakresie funkcjonowania i finansowania wysokospecjalistycznej opieki medycznej. Należy podkreślić, że szpital funkcjonuje jak system „naczyń połączonych“. Dlatego też harmonijny rozwój i praca wszystkich oddziałów WIM wpływają na funkcjonowanie Kliniki Onkologii. Naszym celem jest zapewnienie skoordynowanej opieki chorym na nowotwory, poprawa jakości świadczeń i wyników leczenia. Stąd też wprowadziliśmy w Klinice tzw. moduły narządowe co polega na przypisaniu gabinetów lekarskich poszczególnym jednostkom chorobowym. W ten sposób w Poradni i Oddziale Dziennym Chemioterapii powstały 4 grupy narządowe:
- nowotwory głowy i szyi, klatki piersiowej i inne;
- nowotwory piersi;
- nowotwory przewodu pokarmowego,
- nowotwory urologiczne i ginekologiczne.
Specjaliści z poszczególnych grup narządowych uczestniczą w przypisanych im konsyliach, co zapewnia lepszą koordynację opieki i realizację procedur związanych z kartą DiLO. Jest to wstęp do stworzenia w Klinice promowanego obecnie systemu skoordynowanej opieki onkologicznej (tzw. unitów narządowych), co stworzy zupełnie nową jakość opieki onkologicznej.
Przyszłością Kliniki jest utalentowana młodzież. Większość naszych obecnych i byłych rezydentów to jednocześnie słuchacze studiów doktoranckich, realizujący własne projekty naukowo-badawcze. To niewątpliwa zaleta wynikająca z pracy w jednostce naukowo-badawczej – dotyczy to zarówno pracowników, jak i Instytutu.   

Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia w planowanych przedsięwzięciach.
Rozmawiała Małgorzata Złotkowska