Kształcenia doktorantów w WIM - ciekawiej i nowocześniej

Z początkiem 2018 roku Wojskowy Instytut Medyczny wprowadził zmiany w postępowaniu rekrutacyjnym na studia doktoranckie oraz zweryfikował i uatrakcyjnił plan wykładów. O zmianach w procesie kształcenia doktorantów w WIM mówi kierownik Studiów Doktoranckich prof. dr hab. n. med. Dariusz Jurkiewicz.

Czym są studia doktoranckie w instytucie badawczym?
Wojskowy Instytut Medyczny posiada uprawnienie  do  nadawania  stopnia  naukowego  doktora  
i doktora habilitowanego w dziedzinie nauk medycznych w dyscyplinie medycyna. W ramach tych uprawnień Instytut prowadzi od 2009 roku 4-letnie studia doktoranckie stacjonarne i niestacjonarne w zakresie nauk medycznych. Głównym zadaniem studiów jest przygotowanie uczestników studiów doktoranckich do samodzielnej pracy naukowej, do której wstępem jest opracowanie rozprawy doktorskiej i uzyskanie stopnia naukowego doktora nauk medycznych. Na  studiach  doktoranckich  szczególny nacisk  stawia  się  na  samodzielną  pracę doktoranta wspieranego przez opiekuna naukowego. Studia doktoranckie w naszym Instytucie mają charakter kliniczny, a doktoranci łączą pracę badawczą z pracą zawodową lekarza.
Absolwent studiów doktoranckich WIM posiada wiedzę w zakresie specjalności, w ramach której przygotował dysertację, pogłębioną o wiedzę  z dziedzin pokrewnych oraz kompetencje, umożliwiające mu uzyskanie statusu pracownika naukowego.
Aktualnie w Instytucie kształci się 109 uczestników studiów doktoranckich.

Jakie są kryteria stosowane podczas rekrutacji na studia doktoranckie  w WIM?
W trosce o poziom naukowy doktoratów wprowadzono nowe kryteria przyjęcia na studia doktoranckie:   najważniejsze z nich to autorstwo lub współautorstwo pracy w czasopiśmie naukowym oraz projektu naukowego posiadającego rekomendację Komisji Rady Naukowej WIM do finansowania badań naukowych w kierunku doktoratu, w ramach dotacji MNiSW na działalność statutową. Podczas rekrutacji bierzemy pod uwagę nie tylko osiągnięcia akademickie kandydata, lecz również jego potencjał naukowy.
Decyzję o przyjęciu na studia doktoranckie podejmuje komisja rekrutacyjna, której przewodniczy kierownik studiów doktoranckich. Nabór ma charakter konkursowy i składa się z egzaminu teoretycznego i rozmowy kwalifikacyjnej. Kryteria oceny kandydatów, system punktacji oraz sposób konstruowania listy rankingowej, na podstawie której komisja rekrutacyjna przyjmuje kandydatów, uchwala Rada Naukowa WIM.

Jaki jest program, co zawiera, co zyskują uczestnicy studiów?
Najważniejszym elementem programu jest praca badawcza prowadzona przez doktoranta. Program studiów doktoranckich obejmuje przede wszystkim obowiązek prowadzenia samodzielnej pracy naukowej, służącej opracowaniu rozprawy doktorskiej i opanowaniu wiedzy z kierunku specjalizacyjnego oraz udział w seminarium doktoranckim i w innych aktywnościach, w tym aktywny udział w konferencjach naukowych.
Zajęcia teoretyczne obejmują wykłady, zajęcia fakultatywne oraz sesje sprawozdawcze, których wymiar określony jest w punktach ECTS, mierzących nakład pracy doktoranta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia związanych z danymi zajęciami.
Ze względu na kształtowane kompetencje, zajęcia oferowane w programie obejmują pogłębienie ogólnej wiedzy medycznej, poznawanie metod prowadzenia badań naukowych (tj. metodologia prowadzenia badań naukowych, planowanie eksperymentu, analiza statystyczna, techniki badawcze), zagadnienia z zakresu etyki badań naukowych w medycynie oraz zajęcia kształtujące wybrane „kompetencje miękkie”, w tym wiedzę na temat źródeł i zasad finansowania badań naukowych.
Ważnym elementem programu studiów doktoranckich Instytutu są sesje sprawozdawcze „Quo Vadis Doctore?”, podczas których doktoranci prezentują wyniki swoich badań naukowych. Od 2011 roku przeprowadzono takich sesji 19 z udziałem 133 uczestników studiów doktoranckich. Przygotowaniem ich zajmuje się Rada Programowa Studiów Doktoranckich po przewodnictwem Pani Profesor Zofii Wańkowicz. Sesje sprawozdawcze mają charakter otwarty i są niepowtarzalną okazją do dyskusji, wymiany opinii i doświadczeń, dzięki czemu w sposób znaczący wpływają na efektywność uzyskiwania stopnia doktora nauk medycznych.

Mając  na  względzie  rozwój  naukowy  doktorantów  i zapewnienie jakości studiów doktoranckich  Rada  Programowa, w porozumieniu z Samorządem Doktorantów, modyfikuje co roku plan studiów, wprowadzając nowe tematy o znaczącej wartości poznawczej i utylitarnej. Wprowadziliśmy np. więcej zajęć praktycznych ze stosowania metod analizy statystycznej, z pisania projektów badawczych, z przygotowywania publikacji naukowych, z autoprezentacji wyników badań czy z komercjalizacji badań oraz własności intelektualnej w nauce.

W trakcie studiów doktoranci mogą się zapoznać z najnowszymi osiągnięciami z różnych dziedzin medycyny. Przygotowaliśmy bowiem wykłady, w których wybitni wykładowcy obrazują co nowego dzieje się w medycynie. Pozwala to naszym doktorantom na zapoznanie się z najnowszymi trendami współczesnej medycyny oraz umożliwia także zaplanowanie badań interdyscyplinarnych w przyszłości.

Kim są wykładowcy?
Program studiów doktoranckich obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne, które prowadzone są przez samodzielnych pracowników nauki oraz wyspecjalizowanych wykładowców z wieloletnim doświadczeniem. Zapraszamy również do prowadzenia zajęć wybitnych naukowców z innych ośrodków akademickich oraz przedstawicieli instytucji zajmujących się finansowaniem badań naukowych
i komercjalizacją ich wyników.

Jakie plany na przyszłość?
Od nowego roku akademickiego wprowadzimy do programu  zajęcia praktyczne z podstawowych technik badawczych biologii molekularnej stosowanych w diagnostyce chorób.
W kolejnych latach będziemy kontynuować działania mające na celu podniesienie jakości rozpraw doktorskich: interdyscyplinarność w badaniach naukowych, kształcenie zaawansowanych kompetencji, nagradzanie najlepszych doktorantów stypendiami.
Zgodnie z nowymi kierunkami rozwoju nauki polskiej pracujemy nad wdrożeniem kształcenia doktorantów w zakresie badań naukowych ukierunkowanych na zastosowanie wyników w gospodarce. W związku z tym planujemy udział w programie MNiSW „Doktorat wdrożeniowy”.

Strona studiów doktoranckich:  http://www.wim.mil.pl/nauka/studia-doktoranckie

Rozmawiała Małgorzata Złotkowska