Wystawa o Szpitalu Ujazdowskim w Łazienkach

W Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa - Oddziale Muzeum Łazienki Królewskie otwarto ekspozycję przybliżającą historię jednej z największych i najstarszych wojskowych placówek medycznych w Polsce – nieistniejącego już Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. Na wystawie można obejrzeć pamiątki związane z wojskowym szpitalem, w którym przez ponad 160 lat leczono rannych i chorych żołnierzy. Dziś tradycje tej placówki dziedziczy Wojskowy Instytut Medyczny.

Wśród pamiątek przybliżających historię Szpitala Ujazdowskiego można oglądać m.in. dawne narzędzia chirurgiczne, archiwalne fotografie czy dokumentację medyczną. Trzonem wystawy „Był taki szpital. Dzieje Szpitala Ujazdowskiego w latach 1918–1945" są zbiory „Stowarzyszania dawny Szpital Ujazdowski” uzupełnione przez eksponaty wypożyczone m.in. z Muzeum Wojska Polskiego i Muzeum Historii Medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Podczas wernisażu inaugurującego wystawę prof. dr hab. Zbigniew Wawer, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie podkreślił, że szpital chlubnie zapisał swoją kartę w czasie powstań narodowych, w latach II Rzeczpospolitej oraz w latach okupacji hitlerowskiej. - Niestety jego dzieje są dziś zapomniane, dlatego chciałbym w przyszłości otworzyć stałą wystawę poświęconą polskiej wojskowej służbie zdrowia w jednym z pawilonów Łazienek – zapowiedział dyrektor. Z kolei Krzysztof Królikowski, prezes Stowarzyszania przypomniał, że jednym ze znanych pacjentów Szpitala był Józef Piłsudski. - Marszałek ufał jedynie lekarzom w mundurach, dlatego leczył się tylko tam - dodał.

Obecny na wernisażu gen. dyw. prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego zaznaczył, że WIM przejął tradycje Szpitala Ujazdowskiego i stara się podejmowanymi inicjatywami upamiętniać dzieje tej wyjątkowej placówki. Kilka lat temu Instytut wydał książkę „Jazdów” pod redakcją prof. n. med. Edwarda Rużyłły, wychowanka Centrum Wyszkolenia Sanitarnego i lekarza Szpitala Ujazdowskiego. W szpitalu „na Szaserów” można od dwóch lat oglądać także wystawę fotografii przybliżającą dzieje Szpitala Ujazdowskiego oraz związanych z nim wybitnych przedstawicieli polskiej medycyny i wojskowej służby zdrowia.

Dyrektor WIM mówił też o gen. dyw. prof. n. med. Bolesławie Szareckim, lekarzu Szpitala, więźniu obozu w Kozielsku, szefie Służby Zdrowia Armii Polskiej w ZSRR i Naczelnym Chirurgu II Korpusu Polskiego, który był patronem nie istniejącej już Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. - Dla nas, lekarzy w mundurach, generał i jego losy są wyznacznikiem, w jaki sposób myślimy o służbie ojczyźnie, patriotyzmie i leczeniu naszych pacjentów – podkreślił gen. Gielerak.

Szpital Ujazdowski powstał na terenie historycznego Ujazdowa. W 1784 roku król Stanisław August Poniatowski przekazał Zamek Ujazdowski na cele wojskowe. Przy koszarach powstały lazarety, z których w 1818 roku utworzono Szpital Główny Wojskowy zwany „Ujazdowskim”. Udzielano tam pomocy rannym i chorym żołnierzom od czasów insurekcji kościuszkowskiej, poprzez Księstwo Warszawskie, Królestwo Kongresowe, powstanie listopadowe i Legiony Polskie.

11 listopada 1918 roku szpital był pierwszą odebraną z rąk Niemców placówką medyczną w Warszawie. Od 1930 roku działał w ramach Centrum Wyszkolenia Sanitarnego. Podczas II wojny udzielano tutaj pomocy rannym, a także ukrywano osoby poszukiwane przez Gestapo i prowadzono tajne nauczanie studentów medycyny. W 1941 roku w szpitalu uruchomiono Zakład Przeszkolenia Inwalidów. Po wybuchu Powstania Warszawskiego ewakuowano rannych i personel szpitala na ul. Chełmską, a następnie na Sadybę, a w styczniu 1945 roku placówka została rozwiązana.

Zdjęcia: A.Jaśkiewicz