Zaproszenie na spotkanie naukowe w LOMTI

„Na tropie mechanizmów oporności nowotworów na chemioterapie – starzenie komórkowe i nowotworowe komórki macierzyste” to tytuł wykładu dr Haliny Waś z Laboratorium Onkologii Molekularnej i Terapii Innowacyjnych WIM. Wykład zostanie wygłoszony w czasie kolejnego seminarium organizowanego przez LOMTI WIM, 22 stycznia (środa) o godz. 13:00 w Auli Wykładowej Budynku Radioterapii (budynek nr 33, III piętro, sala 345).

Streszczenie wykładu dr Haliny Waś:

Nowotwory to główny powód śmiertelności u ludzi w krajach rozwiniętych. Niestety liczba zachorowań na nowotwory stale rośnie. Mechanizm działania klasycznych terapii przeciwnowotworowych, takich jak chemioterapia oparty jest o indukcje śmierci komórkowej. Niestety często terapie te nie wykazują zadawalającej skuteczności, m.in. z powodu rosnącej chemooporności, jak i niebezpiecznych dla zdrowia i życia pacjentów efektów ubocznych. Dlatego celem naszych badań jest opisanie jednego z mechanizmów oporności na chemioterapie i poszukiwanie sposobów, aby go przezwyciężyć.

Alternatywną odpowiedzią komórek nowotworowych na terapie jest starzenie komórkowe. Komórki stare wykazują wiele charakterystycznych cech morfologicznych i biochemicznych, które pozwalają je zidentyfikować. Ale główną ich cechą jest trwałe zahamowanie podziałów komórkowych. Przez długi czas starzenie komórkowe uznawane było za mechanizm przeciwnowotworowy, przeciwdziałający transformacji nowotworowej.

Co ciekawe wykazano, że także komórki nowotworowe mogą ulegać starzeniu. Odbywa się to na drodze starzenia przyspieszonego, czyli indukowanego stresem, np. w odpowiedzi na chemioterapeutyki. Dowiedziono tego nie tylko przy użyciu modeli komórkowych i zwierzęcych, ale także u pacjentów poddawanych chemioterapii. Co niepokojące, najnowsze prace badawcze sugerują, że obecność starych komórek nowotworowych w guzach koreluje z wyższą śmiertelnością pacjentów poddawanych chemioterapii. Podejrzewamy zatem, że stare komórki nowotworowe mogą być jedną z subpopulacji komórek inicjujących nowotwór i odpowiadać za chemooporność i wznowę po leczeniu.

W naszych badaniach wykonujemy szereg doświadczeń i analiz, które mają na celu weryfikacje powyższych hipotez. Bierzemy także pod uwagę szczególne warunki mikrośrodowiska nowotworu, które są często pomijane, czyli niedotlenienie. Prowadzimy doświadczenia zarówno przy użyciu hodowli komórkowych in vitro, jak i modeli mysich. Planujemy także wykonać analizy materiału pobranego od pacjentów onkologicznych, którzy byli poddani działaniu chemioterapeutyków. Jesteśmy przekonani, że nowa wiedza uzyskana dzięki współpracy naukowców i klinicystów przyczyni się do głębszego zrozumienia biologii nowotworów i mechanizmów oporności na chemioterapie. W przyszłości może to stworzyć nowe perspektywy dla skuteczniejszej diagnostyki i terapii raka.

Dr Halina Waś.

Ukończyła studia biologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Podczas doktoratu opisała rolę jednego z enzymów antyoksydacyjnych - oksygenazy hemowej-1 w inicjacji i rozwoju nowotworów skóry, szczególnie czerniaka. Następnie, podczas stażu podoktorskiego w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego w Warszawie rozpoczęła badania nad starzeniem komórkowym i autofagią jako mechanizmami, które mogą brać udział nie tylko w inicjacji nowotworzenia, ale także w oporności na terapie.

Od 2 lat pracuje w Laboratorium Onkologii Molekularnej i Terapii Innowacyjnych (LOMTI) WIM, gdzie prowadzi własną grupę badawczą w ramach projektu Sonata Bis z Narodowego Centrum Nauki (NCN). Interesuje ją wpływ niedotlenienia na oporność komórek nowotworowych na chemioterapie. Wierzy, że będąc bliżej pacjentów i problemów, z którymi boryka się onkologia kliniczna, będzie w stanie bardziej kompleksowo podejść do nurtujących ja zagadnień badawczych.

Autorka i współautorka artykułów naukowych i popularnonaukowych o zasięgu międzynarodowym dotyczących tematyki nowotworowej (23 publikacje, h=14, liczba cytowań = 1400). Beneficjentka grantów badawczych i prestiżowych stypendiów naukowych, m. in., Sonata Bis z NCN, dwukrotne stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP) oraz stypendium dla młodych wybitnych naukowców Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Angażuje się także w popularyzacje nauki, biorąc udział w konkursach: INTER/ Skills FNP i FameLab oraz profilaktykę przeciwnowotworową, organizując akcje Fit & Science.

Fot. fot. Michał Łepecki / NCN