Światowy dzień astmy "Enough Asthma Deaths"

Światowy Dzień Astmy to coroczne wydarzenie organizowane przez Global Initiative for Asthma (GINA) w pierwszy wtorek maja. W tym roku obchodzimy je 5-go maja.  Z tej okazji Medycyna Praktyczna wraz z Kliniką Chorób Infekcyjnych i Alergologii WIM przygotowała wykłady dla chorych na astmę, którzy w czasie epidemii COVID-19 są zaniepokojeni swoimi objawami (duszność, kaszel), które mogą przypominać infekcję zakażenia koronawirusem. 

Sezon alergiczny w pełni. Osoby z alergią i astmą uczulone na pyłki mogą w tym okresie odczuwać nasilenie dolegliwości. Jak odróżnić alergię od infekcji koronawirusem.
Jak się odnaleźć w tej trudnej dla chorych sytuacji tłumaczy dr med. Piotr Dąbrowiecki z Kliniki Chorób Infekcyjnych i Alergologii WIM.
 

Osoby z potwierdzonym zakażeniem koronawirusem i chorobą COVID-19 mają objawy zakażenia układu oddechowego, takie jak: kaszel (z reguły suchy), gorączka (temperatura powyżej 38 stopni), uczucie duszności. Czasami występują bóle mięśniowe, ból głowy, ból gardła, produktywny kaszel lub biegunka. Objawy zwykle pojawiają się między 2. a 14. dniem po zakażeniu – najczęściej w 6-7 dobie. Początkowo objawy mogą być łagodne, ale u niektórych chorych pojawiają się objawy zapalenia płuc.

Z kolei objawy astmy to duszność (ale najczęściej napadowa) z towarzyszącym kaszlem lub świszczącym oddechem. Jeśli mamy astmę a jesteśmy uczuleni na pyłki to w sezonie pylenia możemy spodziewać się zaostrzenia objawów. Będzie to najczęściej kaszel, świsty do duszności włącznie ale w przeważającej większości przypadków bez gorączki, bólów mięśniowych, produktywnego kaszlu lub krwioplucia. Szybka poprawa po podaniu leków przeciwastmatycznych będzie wskazywała że u podstawy dolegliwości stoi astma a nie Covid19.

Chorzy na przewlekłe choroby układu oddechowego w tym astmę są w grupie ryzyka cięższego przebiegu Covid19. Astmatycy maja w swoich oskrzelach stan zapalny (szczególnie ci którzy nie stosują leków lub ogóle nie wiedza o swojej chorobie a mają objawy).
W przebiegu astmy (pod wpływem alergenu lub w wyniku stanu zapalanego spowodowanego przez bakterie lub wirusy) dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej oskrzeli.

Taka nieprawidłowa, uszkodzona błona śluzowa, pozbawiona naturalnych barier ochronnych (urzęsionych komórek, enzymów powstrzymujących rozwój patogenów) stanowi wrota wejścia wirusa do organizmu. Dodatkowo stan zapalny w płucach objawiający się zwiększoną liczbą leukocytów jest tym czynnikiem, który predestynuje do infekcji koronawirusem, a właściwie do rozwoju choroby płuc z nim związanej. Im więcej mamy eozynofilów w płucach, co jest charakterystyczne dla osób z astmą, tym większe ryzyko poważnej choroby.
Aby zmniejszyć ryzyko infekcji należy zadbać o prawidłowe rozpoznanie i leczenie astmy.

Osoby stosujące leki wziewne, bez aktualnych objawów choroby prawdopodobnie przechodzą chorobę łagodniej. Zakażenie koronawirusem może wystąpić u ludzi w każdym wieku. Najcięższy przebieg choroby obserwuje się u osób starszych, z rozpoznanymi wcześniej chorobami przewlekłymi (przede wszystkim z POCHP, chorobami układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą lub zaburzeniami odporności). Częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Zgodnie z danymi Chińskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób, 87% chorych z Covid19 w Chinach należało do grupy wiekowej 30–79 lat, a tylko 8% zachorowań dotyczyło młodych osób w osób w wieku 18–29 lat.
Dzieci chorują relatywnie rzadko (około 2% wszystkich przypadków) ale mogą być bezobjawowymi „roznosicielami” choroby.

W terapii astmy stosujemy sterydy wziewne od początku choroby, kiedy objawy są mało dokuczliwe i wraz z narastaniem objawów zwiększamy częstotliwość stosowania i łączymy sterydy z lekami rozszerzającymi oskrzela. Terapię łączoną formoterol ze sterydem stosujemy także do przerywania objawów choroby (silnego kaszlu lub duszności) u wszystkich leczonych pacjentów. W przypadku infekcji wirusowej zaostrzającej objawy astmy nasilenie terapii formoterol plus steryd wziewny jest obecnie preferowaną formą terapii niestabilnej astmy lub zaostrzenia choroby. Sterydy wziewne zmniejszają ilość komórek immunokompetentnych które wykorzystuje wirus do replikacji a więc stosowanie tych leków u osób z astmą zmniejsza aktywność przebiegu choroby związanej z infekcją Covid19.

W przypadku pacjentów leczonych z powodu astmy bez obecnych objawów choroby i z dobrą kontrolą (ACT powyżej 20 punktów) nie należy zmieniać schematu leczenia astmy.
Korekta leczenia (np. zwiększenie ilości leków przeciwzapalnych) powinna być wykonana wtedy kiedy pojawiają się objawy w wyniku naturalnego przebiegu choroby lub w przypadku zaostrzenia wynikającego z infekcji, w tym infekcji Covid19.  

Opracował: alergolog dr n. med. Piotr Dąbrowiecki