W WIM wykonano pierwszy w Polsce i w Europie Wschodniej zabieg radioembolizacji

W czerwcu bieżącego roku w Pracowni Badań Naczyniowych i Radiologii Interwencyjnej Zakładu Radiologii Lekarskiej WIM wykonaliśmy z powodzeniem pierwszy w Polsce i Europie Wschodniej zabieg radioembolizacji guzów wątroby z użyciem materiału radioaktywnego Itr-90. Radioembolizacja jest nową, szybko rozwijającą się techniką wspomagającą leczenie pacjentów z chorobą nowotworową wątroby, oferującą istotne wydłużenie czasu przeżycia, poprawę komfortu życia, przy jednoczesnym zmniejszeniu powikłań. Zabieg przeprowadzony był we współpracy z doc. dr. n. med. Maciejem Pechem reprezentującym Klinikę Radiologii Szpitala Uniwersyteckiego w Magdeburgu. Kolejne zabiegi wykonane zostały we wrześniu z dr. n. med. Tobiasem Jacobsem z Kliniki Radiologii Uniwersytetu Medycznego w Monachium.

Ideą radioembolizacji jest dostarczenie materiału radioaktywnego drogą wewnątrznaczyniową bezpośrednio do guza, w celu jego całkowitego zniszczenia, z założeniem oszczędzenia tkanek zdrowych.
Wykorzystywany przy zabiegu preparat Itru-90 pod nazwą SIR-Spheres ( produkowany przez SIRTEX w Australii) jest produktem leczniczym zarejestrowanym w Unii Europejskiej, jako wszczepialny produkt medyczny zawierający źródło promieniowania. Itr-90 emituje promieniowanie beta, które charakteryzuje się wysoką energią, stosunkowo krótkim czasem półtrwania (wynoszącym 64 godziny) oraz bardzo płytką penetracją w tkance wątrobowej (około 2,4 mm). Właściwości te pozwalają na skuteczne oraz bezpieczne dla pacjenta i jego otoczenia zniszczenie guzów w wątrobie. Średnica mikrosfer na których osadzony jest preparat Itru-90 waha się pomiędzy 32um a 50um, co zapewnia dostarczenie radioaktywnego źródła bezpośrednio do naczyń w guzie i jednocześnie zabezpiecza przed przedostawaniem się preparatu do krążenia systemowego ( ponieważ kapilary naczyń włośniczkowych mają średnicę 8-10 um). Dotychczas stosowane materiały embolizacyjne nie penetrowały tak głęboko do guza, a zamykały jedynie naczynia w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

Technologia SIR-Spheres, podobnie jak chemioterapia dotętnicza lub chemoembolizacja wykorzystuje fakt, że za unaczynienie zmian nowotworowych w około 80% odpowiadają gałęzie tętnicy wątrobowej, natomiast w jedynie w 20% gałęzie żyły wrotnej ( te proporcje w prawidłowym miąższu wątroby są odwrotne). Dlatego mikrosfery z Itrem-90 gromadzą się i niszczą guz, a są bezpieczne dla prawidłowej wątroby. Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania preparatu Itru-90 została dowiedziona w licznych badaniach klinicznych.

Procedura zastosowania technologii SIR-Speres jest skomplikowana i wieloetapowa. Wymaga dokładnej oceny stanu klinicznego chorego oraz licznych badań obrazowych. Następnie wykonuje się arteriografię tętnic wątrobowych oraz embolizuje się wybrane tętnice trzewne, którymi środek promieniotwórczy mógłby wydostać się poza wątrobę. Skuteczność tych zabiegów sprawdza się podając dowątrobowo roztwór makroalbumin znakowanych Technetem-99m i wykonując badanie SPECT, w celu wykrycia przecieków środka promieniotwórczego do płuc lub przewodu pokarmowego oraz dla obliczenia potrzebnej dawki preparatu SIR-Spheres. Następnie po kilku dniach przerwy przeprowadza się właściwą procedurę leczniczą, cewnikuje się tętnicę wątrobową i bezpośrednio do niej podaje się środek promieniotwórczy. Pierwsze nasze doświadczenia są bardzo obiecujące.
W wykonanych po 3 miesiącach badaniach kontrolnych TK i MR uzyskaliśmy częściową remisję zmian nowotworowych w wątrobie, a badanie PET-CT nie wykazało aktywności metabolicznej guzów. W chwili obecnej nasz ośrodek przystąpił do międzynarodowych, wieloośrodkowych programów badawczych oceniających możliwości zastosowania SIR-Speres w pierwszej linii leczenia choroby nowotworowej. Potwierdzenie skuteczności tej metody u tych chorych pozwoliłoby na skuteczniejszą walkę z nowotworami wątroby.